YASAKLARIN HİKMETLERİ

Yüce Allah’ın emir ve yasaklarının pek çok hikmet ve sebepleri vardır. Kur’an-ı Kerim’in pek çok ayetlerinde ayrı ayrı tekrarlanan yasaklar özellikle bazı surelerde topluca açıklanmıştır. Mesela; En’am Suresinin 151, 152, ve 153. Ayetleriyle, Bu yazımda En’am Suresi 151,152 ve 153. ayetlerdeyer alan yasaklarıhikmetleri ile birlikte kısaca açıklamaya çalışacağım.
“ De ki: Gelin, rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım: O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anne babaya iyilik edin. Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin; biz, sizin de onların da rızkını veririz. Kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın. Haklı bir sebep olmadıkça Allah’ın yasakladığı cana kıymayın. İşte bunları Allah size emretti; umulur ki düşünüp anlarsınız. Rüşdüne erişinceye kadar yetimin malına, onun iyiliğine olmadıkça el sürmeyin. Ölçü ve tartıyı adaletle yapın. Biz herkese ancak gücünün yettiği kadarını yükleriz. Söz söylediğiniz zaman, yakınlarınız hakkında bile olsa, adaletli olun. Allah’a verdiğiniz sözü eksiksiz yerine getirin. İşte düşünüp öğüt alasınız diye Allah size bunları emretti. Şüphesiz bu benim dosdoğru yolumdur. Buna uyun; (başka) yollara sapmayın; sonra onlar sizi Allah’ın yolundan ayırır. İşte günahtan korunmanız için Allah bunları size emretti.” (En’âm Suresi – 151-153). Yukarıdaki Ayet-i kerimelerde biri tevhit inancına, diğerleri ahlâka dair olmak üzere İslâm’ın dokuz temel buyruğu sıralanmakta, son olarak da bunları kapsayıcı genel bir ödev olmak üzere, Allah’ın dosdoğru olan yolundan gidilmesi emredilmektedir. 151. âyetin başındaki “Gelin, rabbinizin size neleri haram kıldığını okuyayım” mealindeki ifade muhatapların ilgisini çekme gayesini gütmektedir.Bu ayetlerde sıralanan buyruklar şunlardır:
-“Allah’a hiçbir şeyi ortak koşmayın.” Bu, İslâm’ın ana ilkesi olan Allah’ın her yönden birliği inancının bir gereği olup Müslüman olmanın da ilk şartıdır.
– “Anne babaya iyilik edin.” Ayetin bu kısmında geçen ihsan en geniş anlamda “iyilik etmek, güzel davranmak” demektir. Ayette bu buyruğun, Allah’ın birliğine inanmayı emreden ifadeden hemen sonra gelmesi, anne- baba hakkının önemini gösterir.
-“Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin.” Burada, sadeceCahiliye dönemindeki çocuk öldürme uygulaması kastedilmeyip özellikle “fakirlik korkusuyla” veya “geçim kaygısıyla” şeklindeki kayıttan hareketle, anne karnındaki çocuğun öldürülmesinin de yasaklandığı dikkate alınmalıdır. Ayetteki “Çocuklarınızı öldürmeyin” emri, günümüzde yaygın olarak uygulanan ve ciddi tartışmalara yol açan kürtaj konusuyla yakından ilgilidir. Günümüz âlimlerinin büyük çoğunluğu, hamileliğin hangi safhasında olursa olsun, çocuk düşürme ve aldırmanın haram olduğu görüşündedirler.
– “Kötülüklerin açığına da gizlisine de yaklaşmayın.” Burada geçen fevâhiş kelimesi fuhş kökünden gelmekte olup “çirkin ve yüz kızartıcı, utanç verici söz ve davranışlar”ı ifade eder. İbn Abbas’tan nakledilen bir rivayete göre Cahiliye Arapları açıktan zina edilmesini hoş karşılamaz, ancak gizli gizli zina ederlerdi.Ayette onların bu anlayış ve tutumları reddedilmiştir. Bununla birlikte, ayettekifevâhiş lafzı çoğul olduğundan ve ayrıca bununla sadece zinanın kastedildiğini gösteren belirleyici bir ifade bulunmadığından, bu yasağı zina ile sınırlamak doğru değildir. Burada kötülüklerin gizlisinin de açığının da özellikle anılması ilgi çekicidir. Çünkü eğer bir insan, açıktan işlemeye çekindiği bir kötülüğü gizli olarak yapabiliyorsa, bu onun, insanlar tarafından kınanmaktan çekindiği halde Allah’ın buyruğunu ihlâl etmektençekinmediğini gösterir. Ayrıca kötülüğü “yapmayın” veya “işlemeyin” yerine “yaklaşmayın” buyurulması, insanı kaçınılmaz olarak kötülük işlemeye sevk edebilecek ortam ve şartlardan uzak durmayı öngörmektedir.
– “Haklı bir sebep olmadıkça Allah’ın yasakladığı cana kıymayın.” Buradaki haram kılmada “yasaklama” yanında “muhterem ve dokunulmaz kılma” anlamı da vardır. Bunun özellikle belirtilmesi, insan hayatının Hz. Âdem’den beri dokunulmaz olduğunu ima eder.Ayetteki hak kelimesi bâtılın zıddı olup din ve aklın doğru, gerçek, meşru saydığı durumu ifade eder. Burada “doğru, gerçek, geçerli, meşru sebep” anlamında kullanılmıştır.( (fahri sağlık Balıkesir Karesi İlçe Müftüsü)
Kıymet dostlar
Korona virus tedbirleri kapsamında maske mesafe ve temizlik kurallarına her zamankinden fazla dikkat edelim. Salgın hastalık tekrar çoğalmaya başladı bu nedenle tedbiri elden bırakmayalım. HAYAT EVE SIĞAR