TESBİH NAMAZI NASIL KILINIR?

Tesbih namazı, ömürde bir kez olsun kılınması tavsiye edilen mendub bir namazdır. Resûl-i Ekrem(s.a.s.) amcası Abbas’a, “Bak amca, sana tam on faydası olan bir şey öğreteyim; bunu yaparsan günahlarının ilki-sonu, eskisi-yenisi, bilmeyerek işlediğin-bilerek işlediğin, küçüğü-büyüğü ve gizli yaptığın-açıktan yaptığın on türlü günahını Allah bağışlar.” diyerek bu namazı tavsiye etmiş ve öğretmiş; Hz. Abbas da bunu her gün yapamayız, deyince Hz. Peygamber, bu namazın haftada bir, ayda bir, yılda bir veya ömürde bir defa kılınmasının da yeterli olacağını belirtmiştir. Tesbih namazı dört rekat olup şöyle kılınır: “Allah rızası için tesbih namazı kılmaya” diye niyet edilerek namaza başlanır. Sübhaneke’den sonra 15 kere “Sübhanellahi ve’l-hamdülillahi vela ilahe illallahü vallahü ekber” denir. Sonra eûzü besmele çekilir, Fatiha ve sûre okunduktan sonra 10 kere daha “Sübhanellahi ve’l-hamdülillahi vela ilahe illallahü vallahü ekber” denilir. Bu tesbih, rükûya varınca 10 kere, rükûdan doğrulunca 10 kere, birinci secdede 10 kere, secdeden kalkınca 10 kere, ikinci secdede 10 kere söylenir. Böylece her rekatta 75 tesbih yapılmış olur. İkinci rekata kalkılınca yine önce 15 kere tesbih okunur, ardından besmele çekilip Fatiha ve sûre okunup 10 kere tesbih getirilir. Kalan rekatlar aynı şekilde tekrarlanır ve böylece 4 rekat tamamlanmış ve toplam üç yüz tesbih edilmiş olur. Tesbih namazı kerahet vakitlerinde kılınmaz. Tesbih namazında sehiv secdesini gerektiren bir şey olursa, sehiv secdesi normal olarak yapılır, o secdelerde tesbih namazına özgü tesbihat yapılmaz.
Evvabîn namazı nedir ve nasıl kılınır?
‘Evvabîn’, tövbe edip Allah’a sığınanlar ve O’na yönelenler anlamına gelir. Hz. Peygamber (s.a.s.), evvabîn namazının vaktinin kuşluk vakti olduğunu bildirmiştir. Bunun yanı sıra akşam namazından sonra kılınan nafile namaz için de, “Evvabîn namazı” tabiri kullanılmıştır. Hatta fıkıh geleneğinde ve halk arasında bu kullanım daha yaygındır. Senetleri bakımından zayıf olmakla birlikte Resûl-i Ekrem’den(s.a.s.) nakledilen “Kim akşam namazından sonra kötü söz söylemeksizin altı rekat namaz kılarsa, bu kendisi için on iki senelik ibadete denk tutulur.” rivayeti de bazı alimlerce evvabîn namazı ile irtibatlandırılmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber’in kendisinin de akşam namazından sonra altı rekat namaz kıldığı rivayet edilmiştir. Altı rekatlık bir namaz olan evvabîn namazı, tek selamla kılınabileceği gibi ikişer rekat halinde üç selamla da kılınabilir.
İşrak veya duha (kuşluk) namazları ne zaman ve nasıl kılınır?
İşrak veya duha namazı; güneşin doğup ufukta beş derece (bir mızrak boyu) yükselmesi ile kerahet vakti çıktıktan sonra yani güneşin doğuşundan yaklaşık 40-50 dakika sonra ilk kuşluk vaktinde kılınır. Bir hadis-i kutsîde bu namazın faziletine işaretle şöyle buyurulur: “Ey Ademoğlu, gününün ilk vakitlerinde benim için dört rekat nafile kılmaktan acizlik gösterme ki, günün sonunda seni korumayı tekeffül edeyim.” Hadis kaynaklarında çokça teşvik edilen duha (kuşluk) namazı; dört, sekiz ve on iki rekat olarak kılınabilir (Müslim, Salatü’l-müsafirîn, 78-83). En az iki rekat olarak kılınabileceği de söylenmiştir. Bu namazda iki rekatta bir selam vermek daha sevaptır. Ancak dört rekatta bir de selam verilebilir.
Teheccüd namazı nasıl kılınır?
Teheccüd namazı, yatsı namazını kılıp bir miktar uyuduktan sonra kalkılıp gece kılınan nafile bir namazdır. Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Her kim geceleyin uyanır, ailesini de uyandırır ve iki rekat namaz kılarsa, Allah’ı çok zikreden erkekler ile kadınlardan yazılır.” Başka bir hadiste de, “Farz namazlardan sonra en faziletli namaz gece namazıdır.” buyrulmuş olması, gece kılınan nafile namazların gündüz kılınanlardan faziletli olduğuna işaret etmektedir. Bunun gibi sözlü teşvikleri yanında fiilen de Hz. Peygamber’in(s.a.s.) bu namazı devamlı kılmaya çalışması, teheccüd namazının bizim için sünnet olduğunu göstermektedir. Bazı rivayetlerde, Peygamberin (s.a.s.), yatsı namazını kıldıktan sonra vitir namazını kılmadan uyuduğu, gece yarısından sonra uyanıp bir müddet gece namazı kıldıktan sonra vitir namazını ve daha sonra da sabah namazı vakti girince sabah namazını kıldığı belirtilmektedir. Teheccüd namazı kılacak kişi, “Niyet ettim Allah rızası için teheccüd namazı kılmaya” şeklinde niyet edebilir. Teheccüd namazının iki-sekiz rekat arasında çiftli sayılarda kılınması tavsiye edilmiştir. Bununla birlikte, dileyen kimse daha fazla da kılabilir. Bu durumda iki rekatta bir selam vermek daha faziletli olmakla birlikte, dört rekatta da selam verilebilir. İki rekattan fazla kılındığında arada konuşma, yeme içme gibi namaza aykırı davranışlarda bulunulmamışsa, tekrar niyet etmek gerekmez. Dört rekat olarak kılındığında, ikinci rekat sonunda teşehhüd için oturulduğunda “tahiyyat”tan sonra “Allahümme salli” ve “Allahümme barik” okunur. Üçüncü rekat için ayağa kalkıldığında önce “Sübhaneke” okunur, sonra “Eûzü besmele” çekilir ve Fatiha suresi okunur. Diyanet fetvalar kitabından alınmıştır )