Tüketiciyi Koruma Haftası Başladı

15 Mart 1985 yılında Birleşmiş Milletler’in Tüketici Evrensel Bildirgesi’ni ilan etmesinin ardından, 15-21 Mart arası her yıl Tüketiciyi Koruma Haftası olarak kutlanmaktadır.
Bu yıl da 15-21 Mart tarihleri arasında kutlanan Tüketiciyi Koruma Haftasında, tüketiciler hakları konusunda bilgilenmektedir.
Tüketicileri yasa ile sahip olduğu tüm hakları konusunda bilgilendirme ve eğitme faaliyetlerinin yürütüldüğü bu hafta vesilesiyle, gazetemiz muhabiri Zeynep Görgülü de İlçemiz Tüketici Hakem Heyeti İrtibat Personeli Yücel Özcan’la bir görüşme gerçekleşti.
“Özellikle daha çok Sosyal Medya üzerinde reklam kullanarak kayıt dışı satış yapan sitelerde dolandırıcılık olaylarının fazla olduğunu ve bilinçli alışveriş yapılması gerektiğini” belirten İlçemiz Tüketici Hakem Heyeti İrtibat Personeli Yücel Özcan konuyla ilgili olarak; “Tüketici ve Sağlayıcılar aralarında çıkan uyuşmazlıklar da birimimize gelerek yada e-devlet üzerinden Tüketici Hakem Heyetlerine başvuru İşlemi menüsünden müracaatlarını yapmaktadır. Uyuşmazlıkların çözümünde 30.000 Türk Lirasına kadar olan başvurulara Tüketici Hakem Heyetleri, üzerindeki tutarlara ise Tüketici Mahkemelerinin görevlidir. İlçemizde ikamet eden tüketicilerin söz konusu tutara kadar olan uyuşmazlıklarına ise Gölbaşı Tüketici Hakem Heyeti Karar vermektedir.”dedi.
Özcan, ayrıca tüketicileri uyarmak isteği konulara da değinerek; Sosyal medya sitelerinden alışveriş yaparken çok dikkatli olunmasını ve güvenli ödeme sistemlerinin bilinçli bir şekilde kullanılmasının gerektiğini, yüz yüze satışlarda imza atarken sözleşmelerin mutlaka okunmasının ve senetli satışlarda çok dikkatli olunmasının mağduriyet yaşanmaması adına önem arz ettiğini söyledi.
Son olarak tüketicilerin tüm alışverişlerinde, fatura yada fişlerini ilgili sağlayıcılardan muhakkak talep etmeleri gerektiğini de vurgulayan Yücel Özcan, uyuşmazlık başvurularında bu belgeleri ibraz etmelerinin zorunlu olduğu söyleyerek tüketicilere keyifli alışverişler diledi.
TÜKETİCİ KORUMA HAKLARI NE ZAMAN VE NASIL BAŞLADI, HAKLAR NELERDİR?
Her yıl 15 Mart Dünya Tüketiciler Gününün içinde bulunduğu hafta Tüketiciyi Koruma Haftası olarak kutlanmaktadır.15 Mart’ın Dünya Tüketici Hakları Günü olmasının nedenlerinden biri, 15 Mart 1962 yılında o dönemin ABD Başkanı John F Kennedy’nin Temsilciler Meclisinde ilk kez Tüketici Hakları diye bir kavram kullanmasından kaynaklanmaktadır.
İlk olarak Amerika, Avrupa ve İskandinav ülkelerinde ortaya çıkan Tüketici Koruma faaliyetleri Japonya’ya ve oradan da tüm dünya ülkelerine yayılmaya başlamıştır. Daha sonra Birleşmiş Milletler, 1985 yılında aldığı bir kararla TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİNİ ilan ederken bu konuşmanın yapıldığı 15 Mart tarihini DÜNYA TÜKETİCİ HAKLARI GÜNÜ olarak kabul etmiş, ve Uluslararası tüketici örgütleri de bunu her yıl DÜNYA TÜKETİCİ HAKLARI GÜNÜ olarak kutlamaya başlamıştır. TÜKETİCİ HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ; Temel gereksinmelerin karşılanması hakkı, Sağlık ve güvenliğin korunması hakkı, Ekonomik çıkarların korunması hakkı(Seçme hakkı), Bilgilendirme hakkı, Eğitilme hakkı, Tazmin edilme hakkı, Temsil edilme hakkı, Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı olmak üzere tüketicinin 8 temel hakkını içermektedir.
4077 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 08.09.1995 tarihinden itibaren her yıl Dünya Tüketiciler Gününün içinde bulunduğu hafta Tüketiciyi Koruma Haftası olarak kutlanmakta, ve bu hafta içerisinde Tüketici hakları ile ilgili paneller, seminerler radyo ve televizyon programları düzenlenmekte ve Tüketici haklarına saygı duyan ve koruyan kurum, kuruluş ve kişilere ödüller verilmektedir.
TÜKETİCİ HAKLARI
Ülkemizin de taraf olduğu 1985 tarihli Birleşmiş Milletler Evrensel Tüketici Hakları Bildirgesine göre 9 adet temel ve evrensel tüketici hakkı vardır. Bunlar sırasıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir.
*Temel ihtiyaçların karşılanması hakkı:
Barınma, ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma, haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır. Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.
*Sağlık ve güvenlik hakkı:
Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır.
*Bilgi edinme hakkı;
Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır.
*Eğitilme hakkı:
Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir.
*Zararların giderilmesi hakkı:
Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.
*Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı:
Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke ve doğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere bırakılmasıdır.
Ekonomik çıkarların korunması hakkı:
Tüketiciye kıyaslama imkânı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.
Seçme hakkı:
Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasını sağlamalıdır.
Temsil edilme, Örgütlenme, Sesini duyurma hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir.
KUSURLU MAL ALANLARIN HAKLARI NELERDİR?
Alışverişlerinizde:
* Satın aldığınız mallardan belirli standartları bekleme hakkına sahipsiniz.
*Aldığınız malda hiçbir ayıp olmamalıdır.
*Ambalajında, kılavuzunda ya da reklamlarında belirtilen veya satıcının vaat ettiği özelliklere sahip olmalıdır.
* Herhangi bir malı satın alırken sözleşme yapmadıysanız, satıcı ile olan her türlü konuşmanız sözleşme sayılır.
*AYIPLI MAL ALANLARIN HAKLARI NELERDİR?
Bir malı aldıktan sonra ayıplı olduğunu fark ederseniz; Satın aldığınız tarihten itibaren 15 gün içinde
Şunlardan birini yapma hakkına sahipsiniz.
*Ayıplı malın değiştirilmesini,
*Ödediğiniz bedelin iadesini,
*Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesini,
*Ücretsiz olarak tamirini talep edebilirsiniz.
*Eğer malın ayıbı gizli ise veya hile ile gizlenmişse, hakkınız 2 yıldır.
*Ayıplı bir maldan dolayı maddi veya manevi bir zarara uğramışsanız bu zararınızı,
Satıcı veya Üretici veya ithalatçı karşılamak zorundadır
*TÜKETİCİ HAKLARINI KORUYAN KURUM VE KURULUŞLAR
Satın aldığınız bir mal ayıplı veya arızalı çıktıysa ve bütün çabalara rağmen sorununuzu çözemediyseniz
şu kurumlara başvurabilirsiniz;
1-Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri
2- TC. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
3- Sanayi ve Ticaret İI Müdürlükleri
4-Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemeler
5- Bulunduğunuz yerdeki tüketicinin korunmasına yönelik olarak faaliyet gösteren dernek veya vakıflar
6-Etiket mecburiyetini uygulama konusundaki şikâyetler için belediyeler