KURBANLIK HAYVAN SEÇİMİ NASIL OLMALI? Büyükbaş hayvanda “Balta” dişi olayı nedir?

Kurban bayramına sayılı günler kala kurbanlıklar hayvan pazarlarında yerlerini almaya başladı. Peki hangi hayvan kurban kesilir, Kurbanlık seçiminde nelere dikkat edilmesi gerekir ve en önemlisi Büyükbaş hayvanlarda “Kapak Dişi” ya da ”Balta Dişi” ne demektir, nasıl anlaşılır?.

Kurbanlık olarak alacağınız hayvanın yaşını doldurup, doldurmadığına bakmak gerekir. Büyükbaş hayvan alacaksanız süt dişleri düşmüş 2 yaşını bitirmiş, 3 yaşından gün almış olması, küçükbaş hayvan alınacaksa 1 yaşını doldurmuş 2 yaşından gün almış olması gerekir. Hayvanın yaşının anlaşılabilmesi için büyükbaş hayvanlarda, ön dişlerine bakmamız gerekir.

Ön alt süt dişlerinin düşerek yerine kalıcı kare şeklini andıran diğer dişlere nazaran, daha büyük ve parlak 2 dişin çıkması, hayvanın 24 ayını doldurduğunu, halk arasında kullanılan tabiriyle kapak attığını gösterir. Küçükbaş hayvan alacaksanız, seçilecek hayvanın ergin bir koyun büyüklüğünde, ebeveynlerinden ayırt edilemeyecek şekilde, yetişmiş olması gerekmektedir. Kurban edilecek hayvanın, sağlıklı, azaları tam ve besili olması, hem ibadet açısından, hem de sağlık bakımından önem arz eder.

Sağlıklı hayvanların belirgin özellikleri vardır; Besili sığırlarda gövde her yönden dolgun görünümde, butlar yuvarlak, omuzlar geniş, vücut çıkıntıları belirsiz, deri yumuşak ve elastiki, bakışları canlı kıllar ince ve parlaktır. Ayrıca, göz, burun, ağız, meme ve arkasında anormal akıntılar, bacak ve ayaklarında topallık, deri ve memelerinde hastalık belirtisi şişkinlik, renk değişimi ve yara bulunmaz.

Hayvan varlığının devamı açısından öncelikle erkek hayvanlar kurban olarak tercih edilmelidir. Çeşitli bölgelerden getirilen kurbanlık hayvanların küpeli olması, büyükbaş hayvanların pasaportu, küçükbaş hayvanların nakil belgesi ve/ veya Veteriner Sağlık Raporu aranmalıdır. Bu belgeler hayvanların getirildiği kaynağın ve hayvanların sağlığının güvencesi niteliğindedir.

KURBANLIKLARIN YAŞLARI VE YAŞ TAYİNİ

Kurban olabilmesi için sığır ve mandalar iki yaşını (24 ayını), deve beş yaşını, keçi ve koyun bir yaşını bitirmiş olmalıdır. Ancak, koyunlarda altı aylıktan kuşadasıeskort sonrakilerin bir yaşını dolduranlar kadar gelişmiş ve cüsseli olması yeterli kabul edilmiştir.

Hayvanların yaşlarının tayini için çiftlik kayıtları, diş gelişimi, boynuzlardaki değişiklikler ve erişkin özellikleri dikkate alınır. Düzgün tutulmuş çiftlik kayıtları kesin bodrumeskort sonucu verir. Kayıtlar yok ise, en iyi yaş tespiti diş gelişimine bakarak tayin edilir. . Sığırlarda üst çenede 12 azı dişi vardır, kesicidiş bulunmaz. Alt çenede ise 12 azı dişi ve 8 tane kesici diş, olmak üzere 20 tane diş bulunur.

Ergin bir sığırın ağzında 32 diş bulunur. Sığırın kesici dişlerinin durumu incelenerek yaşı tayin edilebilir. Dişler, önce sütdişi (geçici) olarak çıkar, sonra bu süt dişleri düşerek yerine kalıcı dişler çıkar. Hayvanlarda dişlere göre yaş tayini, süt dişlerinin yerini kalıcı kayserieskort dişlerin alma ve aşınma süreleri dikkate alınarak yapılır. Kesicidişler, alt çenenin önünde sağ ve solda  dörder tane olmak üzere sekiz adettir.